Page 88 - Biologia, Biologia na czasie, podręcznik, klasa 2, zakres rozszerzony

Rozdział 6. Różnorodność strunowców

Gatunki, dla których duże znaczenie ma wzrok, W siatkówce oka występują dwa rodzaje komó-
cechują się znacznym rozwojem śródmózgowia. rek receptorowych:
U ryb szybko i długo pływających szczególnie pręciki, które umożliwiają rozróżnianie
dobrze wykształcił się móżdżek, który odpo- kształtów oraz rejestrowanie ruchu,
wiada za koordynację ruchów. Z kolei ryby czopki, które umożliwiają precyzyjne widze-
posługujące się głównie skórnymi narządami nie obiektów oraz barw.
zmysłów mają silnie rozwinięty rdzeń przedłu- Narządem słuchu i równowagi ryb jest ucho
żony. Rdzeń przedłużony przechodzi następ- wewnętrzne, w którym znajduje się błędnik
nie w rdzeń kręgowy, od którego odchodzą błoniasty. Zawiera on receptory wrażliwe na
nerwy rdzeniowe, unerwiające poszczególne bodźce słuchowe oraz receptory odbierające
segmenty ciała. informacje o położeniu ciała. Błędnik błonia-
sty tworzą przedsionek i trzy kanały półkoliste.
Przedsionek składa się z komórek rzęsatych
oraz z otolitów – kryształów węglanu wapnia
kresomózgowie leżących na błonie kamyczkowej. Pod wpływem
międzymózgowie
bodźców dopływających ze środowiska zacho-
śródmózgowie
dzi ruch śródchłonki – płynu, który wypełnia
móżdżek błędnik. Wówczas otolity przesuwają się i naci-
skają na rzęski. Dzięki temu powstaje impuls
Budowa rdzeń przedłużony
mózgowia ryby. nerwowy, przesyłany do mózgowia.

Narządy zmysłów kanały
Do najważniejszych narządów zmysłów ryb półkoliste
należy linia boczna. Składa się ona z recep-
torów umiejscowionych tuż pod powierzch-
nią skóry. Receptory są ułożone w jednej linii
w kanalikach biegnących wzdłuż całego ciała
i rozgałęziających się po obu stronach głowy. otolit
Dzięki linii bocznej ryby odczuwają nawet naj-
słabsze ruchy wody wywoływane przez inne komórki
rzęsate
zwierzęta czy fale odbijające się od przeszkód.
Oczy ryb są dobrze rozwinięte – ich akomo- nerw
dacja zachodzi poprzez przemieszczanie się
prawie kulistej soczewki względem siatkówki.

Błędnik błoniasty jest zbudowany w podobny sposób
u wszystkich kręgowców.

U niektórych ryb w procesie słyszenia uczest-
soczewka niczy również dwukomorowy pęcherz pławny.
Jego przednia komora łączy się z błędnikiem
siatkówka błoniastym za pomocą szeregu kości, tworzą-
cych aparat Webera [wym. łebera]. Drgania
pęcherza pławnego powstające w wyniku per-
cepcji bodźców słuchowych płynących ze śro-
U ryb i pozostałych kręgowców występują oczy dowiska są przenoszone aparatem Webera do
pęcherzykowe zaopatrzone w soczewkę. Umożliwiają ucha wewnętrznego.
one wytwarzanie ostrego obrazu.
410